Physical Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124
Nữ học sĩ Ngô Chi Lan – Hànộimới
(hnm) – sóc sơn có vô số truyền thuyết, hầu hết đều gắn liền với san gióng, cũng là vùng đất giàu truyền thống cách mạng và thấm đẫm chất thơ. nơi đây sinh ra một người phụ nữ nổi tiếng có tài thơ văn, từng được vua Lê Thánh Tông (thế kỷ XV) phong làm học sĩ và giao đảm nhận công việc giảng dạy đạo đức, lễ nghi, giao tiếp. Mọi người. bà là nhà thơ Ngô Chi Lan, người con gái xã Phù Lỗ. tên thật là Ngô Chi Lan, tự Quỳnh Hương, tên thường gọi là Ngô Thị Nó; còn gọi là nguyễn hà huệ. Ông sinh vào khoảng giữa thế kỷ XV, tại làng Phù Lỗ, xã An Lạc, huyện Kim Hoa, phủ Phúc Yên (nay là xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn).
Rất nhiều người biết về ngô. bởi nàng không chỉ có nhan sắc “thu thủy lại thành” mà còn có tài văn chương, tiếng tăm lừng lẫy. Chỉ có điều, những chi tiết về gia cảnh của cô, đặc biệt là thân thế “ba chìm, bảy nổi” của vị học sĩ này, rất ít người biết.
Bạn đang xem: Ngô chí lan là ai
Nhờ có cô ruột là Ngô Thị Ngọc Dao, phi tần của vua Lê Thái Tông, Ngô Chi Lan sớm theo cô vào cung để hầu hạ. Tuy nhiên, cuộc sống của học sĩ gặp rất nhiều khó khăn, nhất là từ khi mẫu thân của ngọc dao mang thai, trong cung thường xuyên xảy ra xung đột với những vụ ghen tuông, hãm hại lẫn nhau. Trước tình hình trên, để đảm bảo an toàn tính mạng, vợ chồng quận công Nguyễn Trãi đã đem dao ngọc đi giấu, cháu gái (tức Ngô Chi Lan) được bà lấy đi. nguyễn trai) ở ẩn nhận làm con nuôi đổi họ là nguyễn đổi tên là nguyễn hà huệ.
chồng là phượng hoàng; tôi, người làng phú xã đoài (nay thuộc xã phú minh, cùng huyện với nguyễn hà huệ). ông thi đỗ làm quan và giữ chức Học sĩ ở Đông các đại học sĩ. sau vụ án “lệ chi viên”, mẹ nuôi Nguyễn Thị Lộ bị kết án tử hình, bà phải đi cải tạo, đổi tên thật thành chi lan và lẩn trốn khắp nơi.
Khi thái tử hao (sicheng), con trai của phối ngẫu ngọc, lên ngôi vua, bắt đầu triều đại le thanh tong (1460-1497), học giả ngo chi lan có cơ hội vào cung để tỏ lòng thành kính với cô của mình. , nay đã là ngọc dao thái hậu. Bản thân Chỉ Lan lúc bấy giờ rất có tài thơ văn, sử học nên không những được Hoàng thái hậu mà vua Lê Thánh Tông cũng rất yêu quý. >
Tục truyền rằng mỗi khi vua đi du ngoạn, hay dự yến tiệc ở đâu, học giả Ngô Chi Lan đều phải mang theo một cây bút. vì ông có biệt tài sáng tác rất nhanh, khi xuất, khi ném bút, ít phải sửa một chữ nào.
Một lần, vua dạo chơi, dừng chân thưởng ngoạn ở thanh dương môn, chợt thấy mây xanh bồng bềnh trên nóc cung, bèn sai người họ Nguyễn làm từ vịnh. Khi chữ tình nói ra, nhà vua không hài lòng liền ra lệnh cho cô tình nhân họ Ngô làm một bài khác. Ngô chi lan vâng lệnh bèn mày mò làm một chương, trong đó có hai đoạn kết rất thú vị.
ngọc ngọc điện mời mây về che
Sóng hồng lụa hồng cẩm giang
nghe xong, nhà vua lấy làm hài lòng, khen ngợi tài văn hay chữ tốt của viên quan họ Phù (họ chồng nàng) mà phong làm minh chủ, thưởng cho nàng năm tấm huy chương vàng.
p>
Một đêm, Ngô Thái hậu cùng nàng du ngoạn núi Vệ Linh (nghĩa là núi Sóc, thuộc xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn ngày nay). Choáng ngợp với truyền thuyết về đức thánh – “tứ bất tử” trong chùa Việt, nghệ sĩ cảm hứng tứ đại ca:
bảo vệ hồn cây cỏ mây trời
hàng ngàn bông hồng đẹp trên thế giới
ngựa sắt bay lên trời mang tên mặt trời
anh hùng mãi với giang san
Bài thơ ra đời, lập tức chẳng những người trong cung đều biết mà còn lan khắp phố phường, ai nấy đều khen ngợi, gọi là tuyệt tác. nhà vua cũng chúc mừng và ban cho cô một bộ áo gấm màu xanh lá cây, khoác ngoài là một chiếc áo choàng màu xanh da trời rất đẹp. bài thơ đó hiện còn lưu giữ trong chùa.
<3 nhưng chính vì danh tiếng lẫy lừng đó mà một số kẻ xấu tính đã ghen ghét, đố kỵ và viết ra những câu chuyện cười mỉa mai nhằm hạ thấp danh tiếng của anh như:
nhà vua nghĩ rằng mình cần phải đến muộn
gọi học giả kim hoa
hoặc:
sau bữa tiệc trên lầu rồng thơ mệt
sáu giờ thờ phượng cho một giấc ngủ trưa ấm áp
Những bài thơ mang tính miệt thị, không tên thực chất là nhằm châm biếm, xuyên tạc đạo đức khiến nữ ca sĩ rất buồn. có lần ông mượn giấc mơ để thổ lộ tình cảm của mình với mọi người trong cung: “thuở ấy tôi hầu hạ hoàng đế, thờ vua. Nghĩa là vua tôi, nhưng tôi còn nặng lòng yêu nòi giống , còn tôi thì lợi dụng luật lệ, vậy sao trong giới văn chương lại có cái đơn bạc, có tiếng cào, dở như vậy?
Lúc bấy giờ, tất cả mọi người trong giới chơi đàn nhị và ngũ tấu (nguyên bản của tao đàn là Lê thanh tông), đều đồng cảm với nỗi đau và sự uất ức của học giả Chi Lan. bác sĩ Thái Thuận, tác giả tập thơ Đường luật, cũng là phó chủ nhiệm tao đàn, đã lên tiếng khuyên nhủ cô: “…không phải chỉ mình cô chịu ngòi bút châm chọc của những kẻ vu khống. . ác .. ., và trinh nữ thường bị những bài thơ khinh miệt, nhưng thiên hạ không dễ lay động, nên học sĩ không cần bận tâm.”
Khi vua Lê Thánh Tông băng hà, nhân dịp đại lễ (đăng niên hiệu cho vua), học giả Chi Lan khóc thương vị tiên đế có bài Đường luật nổi tiếng.
Xem thêm: Ông chủ Tập đoàn ecopark là ai? Ecopark Vinh sông Lam
còn lại ba mươi năm cung vàng
cửu châu bốn ao rửa quang
mở đất phía đông và phía tây vùng biên giới
Thiên tộc dành cho hoàng đế
tuyết phủ bóng đen lên chiếc xe cổ tích
hoa đợi về vườn bẽ bàng
quán vắng nên thơ
Hình phạt tiễn kiều là xé mấy bậc.
học giả Ngô Chi Lan đã ra đi ở tuổi năm mươi. Thương tiếc và ngưỡng mộ bà, nhân dân Phủ đã lập đền thờ bà với danh hiệu “kim hoa học sĩ”. ngôi chùa đó hiện nằm ngay trong ngôi nhà cũ của gia đình ông.
Sinh thời, ông đã sáng tác rất nhiều thơ ngẫu hứng, tùy bút… nhưng do hầu hết không được tập hợp thành một tập nên đã sớm bị thất lạc. Ngoài ra, ông còn có một tập thơ nhan đề là “mai trang tuyển tập” nhưng tiếc là cũng đã bị thất lạc.
May thay, trong một số sách văn học sử hiện nay còn có mười bài thơ của ông, trong đó có bốn bài tứ tuyệt: “xuân”; “mùa hè”; “đón”; “mùa đông”. Còn lại bốn bài lớn khác in trong các sách “Văn Đàn Báo Giám”, “Việt Nam Thi Văn Hội Chiêu”, “Văn Sử Nữ Lưu”, “Kiến Văn Tiểu Lục” và “Truyền Thuyết”. Đặc biệt, phần chữ Hán của tứ khúc “xuân”, “hạ”, “thu”, “đông” đã được người xưa khắc vào chiếc bình đá tứ bình “vạn mã” (đá ngũ sắc). và hôm nay được đọc những vần thơ sâu lắng và tư tưởng của anh là một điều may mắn lớn lao. bà thực sự là một trong những nhà thơ đầu tiên để lại dấu ấn đậm nét trong nền văn học viết nước nhà.
Sự nghiệp văn chương của nữ thi sĩ Ngô Chi Lan của thế kỷ 15 xa xưa ấy giờ đây như ngọn lửa sáng ngời, gieo mầm và dìu dắt tài năng, trí tuệ, phong trào thi ca trên xứ sở sơn cước huyền thoại.